تأسيس حزب جمهوري اسلامي (1357)
تاریخ وقوع: 29 بهمنيک هفته پس از پيروزي انقلاب اسلامي، در 29 بهمن 1357 ش، شماري از برجستهترين شخصيتهاي علمي، مذهبي و سياسي ايران که در پيروزي انقلاب اسلامي نقش مهمي داشتند و از ياران نزديک حضرت امام خميني محسوب ميشدند حزب جمهوري اسلامي را تأسيس کردند. پس از اعلام تأسيس، پرسشنامه و برگه درخواست عضويت به همراه طرح اساسنامه و مرامنامه حزب درسطح وسيع و از طرق گوناگون پخش شد و حزب شروع به عضوگيري کرد. به گفته رهبران حزب، در روز اول ثبت نام، بيش از هشتاد هزار نفر براي عضويت، به مراکز حزب در سراسر کشور مراجعه کردند. دکتر باهنر، صد روز پس از تأسيس حزب، مواضع آن را در مسائل سياسي، اعتقادي، اقتصادي و فرهنگي بيان داشت و تعداد اعضاي حزب را تا آن روز، دو ميليون نفر ذکر کرد. هدف اين حزب، ايجاد يکپارچگي و همکاري هرچه بيشتر نيروهاي وفادار به انقلاب اسلامي، سامانبخشيدن به حکومت اسلامي و پايهگذاري دولت جمهوري اسلامي طبق قانون اساسي بود. در بين نخستين مُؤسِّسان حزب جمهوري اسلامي، حضرات آيات: شهيد سيد محمد حسيني بهشتي، سيد علي خامنهاي، اکبر هاشمي رفسنجاني، سيدعبدالکريم موسوي اردبيلي و محمدجواد باهنر حضور داشتند. آنان با همفکري و همکاري شماري ديگر از نيروهاي انقلابي توانستند در دورهاي حساس و سرنوشتساز از تاريخ انقلاب اسلامي، در تدوين قانون اساسي و تشکيل ارکان نظام اسلامي، دفاع از مباني فکري جمهوري اسلامي و تبيين انديشهها و برنامههاي مترقي اسلام براي رشد و کمال جامعه اسلامي و نظام مردسالاري ديني در برابر انديشههاي مارکسيستي، ليبرالي و مليگرايي، نقشي مهم ايفا کنند. از همين رو، احزاب و گروههاي منحرف و وابسته به بيگانگان و پشتيبانان خارجي آنان، با حزب جمهوري اسلامي و رهبران آن به مخالفت پرداخته و در دفعات متعدد، افراد مهم و مؤثر حزب و انقلاب را به شهادت رساندند. اين حزب در 11 خرداد سال 1366 ش به درخواست اعضاي شوراي مرکزي آن و موافقت امام خميني(ره)، فعاليتهاي خود را رسماً تعطيل کرد.