فتح مصر به دست عمرو بن عاص (20 ق)
تاریخ وقوع: ۱ محرمدر غرّه محرّم (سنه 20 هـ)، فتح مصر بر دست «عمروعاص» شد و بعد از آن (اسكندريه عنوه مفتوح شد و عمروعاص را اسكندريه پسند خاطر افتاد. شرح فتوحات را به عمر نوشت و خواستار شد كه در اسكندريه سكون اختياركند. عمر جواب نوشت كه ما بين من و خود، آب را حاجر نكنيد تا هر گاه بخواهم، بتوانم بر راحله خود سوار شوم و بى مانعى بر شما وارد شوم. پس عمروعاص آهنگ فسطاط مصر كرد و اين شهر از اين روى فسطاط نام يافت كه عمروعاص هنگام فتح مصر در اين موضع «فسطاط» برافراشته بود و در تحت قبّه آن نشيمن داشت. چون آهنگ اسكندريه نمود، بفرمود تا فسطاط را بر كنند و باخود حمل دهند. گفتند: كبوترى بر بالاى آن بچه نهاده است. گفت: حرام است كه آن را بركنيم و بچگان كبوتر را بهم بزنيم. فسطاط را بگذاشت و طريقه اسكندريه برداشت. در آنوقت كه مراجعت كرد هم بجاى فسطاط آمد و آنجا را نشيمن كرد و لشكريان نيز درگرد آن فسطاط، خانه ها بنا كردند. پس آنجا شهرى شد موسوم به «فسطاط».
جامع اين كتاب «عباس قمى» گويد: كه از اينجا معلوم شود كه جلافت و قساوت و كفر عمر سعد و لشكرش به چه حد و مرتبه بوده كه در كربلا به اين مقدار كه عمروعاص كافر، مراعات بچه كبوتران كرد، ايشان مراعات اهلبيت واطفال سيد الشهداء علیهم السلام را نكردند، بلكه آتش بخيمه هاى ايشان زدند و آن مظلومان شكسته دلان را چه صدمه ها كه زدند. چنانچه حضرت رضا عليه السلام فرموده: «واضرمت النيران فى مضاربنا ».
و چه خوب گفته شاعر: آتش بآشيانه مرغى نمى زنند ----- گيرم كه خيمه ، خيمه آل عبا نبود
وقایع الأیّام مرحوم شیخ عبّاس قمی