بمباران شيميايى حلبچه (1366) - 28 اسفند

بمباران شيميايى حلبچه (1366)

تاریخ وقوع: 28 اسفند

قـبـل از جـنـگ جـهـانـى اول در سـال 1763 مـيـلادى آمـريكاييها سلاح شيميايى را عليه سرخپوستان كه ساكنان اصلى سرزمين آمريكا بودند، به كار گرفتند
در جنگ جهانى اول در سال 1915 ميلادى سلاح شيميايى از سوى نيروهاى آلمانى بكار گرفته شد و سپس ديگر كشورها استفاده از آن را در برنامه هاى جنگى خود گنجاندند.
پـس از جـنـگ جـهـانـى دوم ، انـگـليـسـى هـا در سـال 1951 مـيـلادى از مـاده فـيـتـوتـوكـسـيـن در مـالايـا عـليـه استقلال طلبان اين سرزمين استفاده كردند.
آمريكا با دخالت گسترده در ويتنام ، كامبوج و لائوس ، مواد شيميايى و ميكروبى را به كار برد.
در سال 1975، كه شورويها در اشغال افغانستان با مقاومت شديد مردم روبرو گرديدند، متوسط به استفاده از اينگونه سلاحها شدند.
رژيم نژاد پرست آفريقاى جنوبى در 8 مارس 1982 ميلادى از يك نوع ماده سمى عليه نيروهاى سواپو در ناميبيا بهره گرفته است .
رژيم بعث عراق ، در طول جنگ تحميلى بطور مكرر عليه رزمندگان اسلام از انواع سلاحهاى شيميايى استفاده كرد.
اوليـن تـلاشـهـا بـراى اعـمـال مـمـنـوعـيـت اسـتـفـاده از جـنـگ افـزارهـاى شـيـمـيـايـى و بـيـولوژيـك در اعـلامـيـه هـاى 1868 سن پطرزبورگ ، 1874 بروكسل و 1898 لاهه نمايان شد، اما هيچكدام از آنها به تنظيم يك معاهده بين المللى نيانجاميد.
در 1907، تـلاش اصـلى در ايـن زمـيـنـه بـه تـنـظـيـم يـك مـعـاهـده بـيـن المـلل انـجـامـيـد كـه از نـظـر حـقـوقـى تـعـهـدآور بود. با شروع جنگ جهانى اول ، كـنـوانـسـيـون 1907 لاهـه نـتـوانـسـت از وقـوع جـنـگ شـيـمـيـايـى مـمـانـعـت بـه عـمـل آورد. كاربرد جنگ افزارهاى شيميايى كشورها را به امضاى پـروتـكـل 17 ژوئن 1925 ژنـو دربـاره مـنـع كـاربـرد جـنـگ افـزارهـاى شـيـمـيـايـى و بـيـولوژيـك وادار كـرد، امـا ايـن پروتكل ، توسعه ، توليد يا ذخيره سازى جنگ افزارهاى شيميايى و بيولوژيك را منع نكرد.
در 16 دسـامـبـر 1971، مـجمع عمومى سازمان ملل طرح معاهده اى را كه كميسيون خلع سلاح ژنو براى منع ، توسعه ، توليد و انباشت جنگ افزارهاى ميكروبى و سمى و نابودسازى آنها تهيه شده بود، تصويب كرد.
در 11 نوامبر 1987، سازمان ملل قطعنامه اى در مورد جنگ افزارهاى شيميايى به تصويب رساند.

 

كنوانسيون منع جنگ افزارهاى شيميايى
ايـن كـنـوانـسـيـون داراى يـك مـقـدمـه ، 24 مـاده و 3 مـتـن پـيـوسـت اسـت و دبـيـر كـل سـازمـان مـلل ، دبـيـر ايـن كـنـوانـسـيـون اسـت . تـهـيـه و تـنـظـيـم فـنـى كـنـوانـسـيـون مـزبـور قـريـب 24 سـال بـه درازا انـجـامـيـد و مـذاكـرات تـدويـن آن در مـاه ژوئن 1992 در كـنـفـرانـس خـلع سـلاح پـايـان پـذيـرفـت . سـپـس طـى قطعنامه اى در اجلاس چهل و هفتم مجمع عمومى سازمان ملل به اتفاق آرا به تصويب رسيد.

چگونگى كسب توانايى عراق در زمينه جنگ افزارهاى شيميايى
عـراق در سـال 1980، بـا انـتقال مقاديرى از عوامل شيميايى و مواد اوليه آن از ذخاير شوروى به عراق ، و همچنين خريد تجهيزات ويژه از كشورهاى اروپايى و ايلات متحده آمريكا براى نيل به توليد مستقل جنگ افزارهاى شيميايى ، اقدام كرد.
عـراق در سـال 1982، بـا كـمـپـانـى "درى رايـخ " آلمـان كـه تـاءمـيـن كـنـنـده وسـايـل فـنـى شـيـمـيايى است قرار دادى منعقد كرد. همچنين جهت توليد عـوامـل اعـصـاب بـه خـريـد مـواد شيميايى از منابع غربى از جمله آمريكا اقدام كرد. يكى از مقامهاى برجسته پنتاگون ميگويد((ما مى دانيم كـارخـانـه هاى آلمان غربى عراق را در توليد جنگ افزارهاى شيميايى يارى مى كنند. يكى از آنها نقش برجسته اى در اين امر دارد و هنوز هم در عراق به كار خود ادامه مى دهد.))
عراق با خريد مواد شيميايى از آمريكا، آلمان غربى ، هلند و كمك كارشناسان آلمان موفق شد چندين تن گاز اعصاب در هر هفته توليد كند.

 

توانايى شيميايى عراق در آغاز جنگ تحميلى
عـراق در 31 شـهـريـور 1359، تـهـاجـم سـراسـرى خـود را از سـه جـبـهـه آغـاز كـرد. مـركـز ثقل اين تهاجم جبهه جنوب بود. در آن زمان ارتش عراق ، داراى مشخصات توانايى تهاجمى جنگ افزارهاى شيميايى به شرح زير بود:
1- تـوانـايـى حـفـاظـتـى و رفـع آلودگـى ، وسـايـل حـفـاظـتـى انـفـرادى - يـگـانـى بـراى كـليـه پرسنل در داخل خودروهاى زرهى ، وجود گروهان شيميايى و رفع آلودگى در سازمان زرهى هر يك از لشكرهاى رزمى .
2- داشتن مناسبات تجارى دراز مدت با شوروى بزرگترين تدارك كننده جنگ افزارهاى شيميايى مورد نياز عراق .
3- داشـتـن مـنـاسـبات تجارى با غرب از جمله انگلستان ، هلند، آلمان غربى و آمريكا به منظور خريد مواد شيميايى و تجهيزات حفاظتى مورد لزوم جهت نيل به خودكفايى در زمينه ساخت جنگ افزارهاى شيميايى .
4- در اختيار داشتن انواع سيستم هاى پرتاب مهمات شيميايى از جمله هواپيماهاى دور پرواز، توپخانه ، راكت هاى سطح به سطح و موشك ها.

 

كاربرد جنگ افزارهاى شيميايى توسط عراق
در اوايل جنگ تحميلى ، در منطقه شلمچه واقع در جنوبى ترين نواحى اشغال شده ايران ، رژيم عراق براى اولين بار بطور محدود اقدام به استفاده از سلاح شيميايى كرد و براى دومين بار در منطقه ميمك تكرار شد.
عـراقـيـهـا از آذر سـال 1361، بـطـور پـراكـنـده از عـوامـل شـيـمـيـايـى كـشـنـده اسـتـفـاده كـردنـد. ابـتـدا مـقـدار مـحـدودى از سـولفـورمـوسـتـارد (عامل تاول زا) را به منظور در هم شكستن سازمان رزمى رزمندگان اين در تكهاى شبانه مورد استفاده قرار دادند.
در سـال 1362، عـراق بـه كـاربـرد جـنـگ افـزارهـاى شـيميايى در / و حوالى پنجوين مبادرت ورزيد. ايران حادثه پنجوين را "جنايت جنگى " ناميد و مجروحين جنگ شيميايى به بيمارستانهاى تهران اعزام شدند.
در اواخر 1363، عراق به دو علت از كاربرد جنگ افزارهاى شيميايى موقتا منصرف شد:
1- در رابطه با اعتراض هاى قبلى اروپا.
2- علتى شدن ابعاد گسترده كاربرد اين جنگ افزارها در جنگ با ايران .
اسـتـفـاده از جـنگ افزارهاى شيميايى در بعد وسيع توسط عراق از اوايل زمستان 1364 كه رزمندگان ايران با عمليات گسترده آفندى خود توانستند شهر فاو را تصرف نمايند، مجددا آغاز شد.
در اوايل سال 1366، عراق با ديگر از جنگ افزارهاى شيميايى بطور انبوه در جبهه مركزى سومار استفاده كرد.
پـس از عـمـليـات والفـجـر 8، نـيـروهـاى عراقى بقدرى از مواد سمى شيميايى استفاده كردند كه تا آن زمان با چنين بعد گسترده اى نظير و سابقه نـداشـت . حـدود 7000 گـلوله تـوپ و خـمـپـاره حـاوى مـواد سـمـى عـليـه مـواضـع نـيـروهـاى ايـران شـليـك شـد. در طـول 20 روز هـواپـيـمـاهاى عراقى بطور داوم بيش از هزار بمب شيميايى در صحنه عمليات فرو ريختند و عراق متجاوز از 30 تهاجم شيميايى عليه هدفهاى غير نظامى در ايران انجام داد.
بـمباران شيميايى شهر مرزى سردشت توسط عراق در هفتم تير 1366 فجيع ترين و وحشتناك ترين تهاجم از اين نوع بود كه سبب كشته و مجروح شـدن عـده بـسـيارى از مردم غير نظامى محلى شد. جمهورى اسلامى ايران اين تهاجم را غير انسانى اعلام كرد و شهر سردشت را نخستين شهر قربانى جنگ افزارهاى شيميايى در جهان بعد از بمباران هسته اى هيروشيما ناميد.
وحـشـيـانـه تـريـن مـورد اسـتـفـاده در اسـفـنـد 1366، در حلبچه بوده است كه وسيع ترين مورد استفاده از جنگ افزارهاى شيميايى از زمان جنگ جهانى اول تاكنون بشمار مى رود كه حداقل 5000 تن از مردم كرد و مسلمان اين شهر را به كام مرگ فرستاد و 7000 تن ديگر را مجروح كرد.
فـاجـعـه اى كـه در حـلبـچـه رخ داد بـدون شـك بـا فـجـايـعـى هـمـچون بمباران اتمى شهرهاى ((هيروشيما و ناكازاكى )) ژاپن به دست آمريكا، قابل مقايسه است .
بـه كـارگـيـرى سـلاحـهـاى شـيـمـيـايـى از سـوى عـراق ، در حـالى صـورت مـى گـرفـت كـه ايـن كـشـور جـزو 120 كـشـور امـضـا كـنـنـده پـروتـكـل ژنـو راجـع بـه مـنـع اسـتـفـاده از سـلاحـهـا سـمـى ، خـفـه كـنـنـده و تـركـيـبـات بـاكـتـريـولوژى قـرار داشـت . پـروتـكـل 1925 ژنـو كـه طـى قـطـعـنـامـه 2161 (21)B سـازمـان مـلل مـتـحـد مـجـدد بـه تـصـويـب رسـد اسـت ، صـراحـت استعمال سلاحهاى شيميايى را منع مى كند. قسمتهايى از پروتكل 1925 ژنو به شرح زير است :
امضا كنندگان تام الاختيار زير به نام دولتهاى خود اعلام مى دارند:
((نـظـر بـه ايـنكه در موقع جنگ ، استعمال گازهاى خفه كننده و مسموم يا امثال آنها و همچنين هر قسم مايعهات و موارد يا عمليات شبيه به آن حقا مورد تنفر افكار عمومى دنياى متمدن است .
دول مـتـعاهد تقبل مى نمايند ممنوعيت استعمال گازهاى خفه كننده و مسموم شبيه آن را به موجب اين اعلاميه به رسميت شناخته و همچنين تعهد مى نمايند كه مـمـنـوعـيـت مـزبـور را شـامـل وسـايـل جـنـگ مـيـكـروبـى نـيـز دانـسـتـه و خـود را مـلزم بـه رعـايـت مدلول مراتب فوق بدانند.))
پـروفـسـور اوبـن هـنـدريـكـس رئيـس آزمـايـشـگـاه سـم شـنـاسـى بـيـمـارسـتـان دانـشـگـاه گـان (فـلانـدر، در شمال غرب بلژيك ) اظهار مى دارد: عراق از سه نوع گاز مختلف عليه حلبچه استفاده كرده است . وى تاكيد كرد كه نيروهاى عراقى شهر حلبچه را در روزهـاى 17 و 18 مـارس (27 و 28 اسـفـنـد 66) بـا گـاز خردل (ايپريت )، گازهاى اعصاب (تابون ، سارين يا سومان ) و بالاخره با سيانوژن بـمـبـاران كـرده انـد. وى افـزود كـه ايـن سـه نـوع سـلاح بـصـورت مـجـزا ولى بـا فـاصـله اى كـوتـاه و بـطـورى كـه بـصـورت يـك كوكتل بسيار سمى درآيند، مورد استفاده قرار گرفته اند.
بـى بـى سـى راديـو دولتى انگلستان در 6/1/1367، گزارش داد: يك دكتر بلژيكى و يك دكتر هلندى از سازمانان بهداشت بين المللى موسوم به پـزشـكـان بـدون مـرز و يـك مـتـخـصص مسايل شيميايى به اتفاق آرا تاييد كردند كه در حلبچه و مناطق اطراف آن عليه مردم غير نظامى از سلاحهاى شيميايى استفاده شده است .
خـبرگزارى فرانسه در 12/1/1367 اعلام كرد: ((حلبچه شهرى از كردستان عراق كه به تصرف ايران در آمده و طى روزهاى 27 و 28 اسفند ماه توسط عراق بمباران شيميايى شده ، منجمد و ساكن در خوابى عميق فرو رفته است .))
نـيـويـورك تـامـيز آمريكا در 6/1/1367 نوشت : ((اين عمل از هر جهت و به هر مفهوم يك جنايت جنگى است كه با انكارهاى سست و رسمى عراق و عذر و بهانه هاى غير رسمى در مورد استفاده از يك سلاح ناجوانمردانه در آميخته است .))
سرلشكر وفيق سامرايى رئيس پيشين استخبارات (اطلاعات ) نظامى عراق در مورد بمباران شيميايى گفته است
((جنايتى كه در حلبچه اتفاق افتاد، توسط 50 فروند جنگنده عراقى صورت گرفت . محموله هر يك از اين جنگنده ها چهار بمب شيميايى بود. اين حمله به دستور صدام صورت گرفت . بمباران حلبچه به دليل نااميدى و ياسى بود كه در صدام به وجود آمده بود، زيرا در تاريخهاى 10 و 11 مـارس ‍ 1988 ايرانيها منطقه دربنديخان و حلبچه و مناطق اطراف آن را مورد تهاجم قرار داده و موفقيتهايى كسب كرده بودند. در اين حملات گروههاى كرد آنها را همراهى مى كردند. صدام تيپ و لشكرها را يكى پس از ديگرى به مقابله با نيروهاى ايران فرستاد تا مانع از پيشروى در عراق شوند، امـا هـيچ نتيجه اى در پى نداشت و خسارات فراوانى به نيروهاى عراقى وارد شد. در انتقام از اين حمله ، صدام دستور داد تا حملات شيميايى گسترده اى را روى حـلبـچـه انـجام دهند. نظر استخبارات عراق كاملا متفاوت بود. سازمان سيا به ما اطلاع داد كه تعداد محدودى از واحدهاى توپخانه ايران از مـحور شرق شط العرب به محور حلبچه در شمال انتقال يافته اند. ما با توجه به مسوليتى كه داشتيم صدام را از اين امر با خبر ساختيم . بخش عـظيمى از واحدهاى توپخانه ايران زا فاو عقب نشينى كردند. تشكيلات ما براى مقابله با حمله ايران در حلبچه آماده شد، اما صدام با چنين فاجعه اى موافقت كرد.
فرماندهانى كه دستور صدام رامبنى بر بمباران شيميايى حلبچه اجرا كردند ، فرماندهان نيروى هوايى ، سرلشكر حميد شعبان ، معاون فرماندهى عـمـليـات ، سـرلشـكـر سـتـاد سـالم سـلطـان البـصـو و فـرمـانـدهـان ديـگـر بـودنـد. امـا خـلبـانـان پـنـجـاه نـفـر بـودنـد كه بيان اسامى آنها الان مـشـكـل اسـت . ايـن خـلبـانـان كـامـلا اطـلاع داشـتـند كه هواپيماهايشان حاوى بمبهاى شيميايى است . صدام از سلاحهاى شيميايى در مناطق ديگر عراق در شـمـال و جـنـوب ايـن كـشـور اسـتـفـاده كـرده اسـت . در طول قيامهاى سال 1991 از مواد شيميايى خفيف بر روى مرا(قدس سره ) ائمه در كربلا توسط هليكوپتر استفاده كرده است . ايران در طول جنگ سلاح شيميايى در اختيار نداشت ، زيرا بنظر من اگر ايران چنين سلاحى را در اختيار داشت شايد مقابله به مثل مى كرد. اين بدين معناست كه سلاح شيميايى از سوى يكى از طرفهاى جنگ مورد استفاده قرار گرفته است .))

کلیه حقوق مادی و معنوی این وب سایت متعلق به پورتال انهار میباشد.

این وب سای بخشی از پورتال اینترنتی انهار میباشد. جهت استفاده از سایر امکانات این پورتال میتوانید از لینک های زیر استفاده نمائید:
انهار بانک احادیث انهار توضیح المسائل مراجع استفتائات مراجع رساله آموزشی مراجع درباره انهار زندگینامه تالیفات عربی تالیفات فارسی گالری تصاویر تماس با ما نماز بعثت محرم اعتکاف مولود کعبه ماه مبارک رمضان امام سجاد علیه السلام امام حسن علیه السلام حضرت علی اکبر علیه السلام میلاد امام حسین علیه السلام میلاد حضرت مهدی علیه السلام حضرت ابالفضل العباس علیه السلام ولادت حضرت معصومه سلام الله علیها پاسخ به احکام شرعی مشاوره از طریق اینترنت استخاره از طریق اینترنت تماس با ما قرآن (متن، ترجمه،فضیلت، تلاوت) مفاتیح الجنان کتابخانه الکترونیکی گنجینه صوتی پیوندها طراحی سایت هاستینگ ایران، ویندوز و لینوکس