خلافت مكتفى عباسى (۲۸۹ هجری قمری)
تاریخ وقوع:
۲۳ ربیع الثانی
خلافت مكتفى عباسى (۲۸۹ هجری قمری)
على بن معتضد بن موفق بن متوكل عباسى در رجب سال ۲۶۴ قمرى از كنيزى رومىنژاد به نام "نشيج" به دنيا آمد و پس از درگذشت پدرش "معتضد عباسى" در ۲۳ ربيع الثانى سال ۲۸۹ قمرى به خلافت رسيد و به "المكتفى بالله "معروف گرديد. وى هفدهمين خليفه عباسیان بود.
مكتفى در آغاز خلافتش "قاسم بن عبيدالله بن سليمان" را كه در زمان "معتضد عباسى" مقام وزارت را در اختيار داشت، به اين مقام ابقاء نمود ولى پس از مدتى "عباس بن حسن بن ايوب" را به جاى وى منصوب كرد. اما مقام قضاوت عاليه دستگاه خلافت را در عصر او، افراد ذيل بر عهده داشتند: يوسف بن يعقوب، محمد بن يوسف بن يعقوب، ابوخازم و عبدالله بن على بن أبىشوارب اموى.
مهمترين رويداد عصر وى عبارت بود از قيام فراگير قرمطيان به رهبرى "ابوالقاسم قرمطى" در مناطقى از عراق و شام و درگيرى خونين آنان با سپاهيان خليفه كه سرانجام ابوالقاسم قرمطى در نبرد با سپاهيان خليفه كشته شد و برادرش "ابوالحسن قرمطى" رهبرى قرمطيان را بر عهده گرفت.
به هر روى اين خليفه عباسى به مدت شش سال و شش ماه زمامدارى نمود و سرانجام در ۳۱ سالگى در ۱۷ ذی القعده سال ۲۵۹ قمرى بدرود حيات گفت.
منبع: التنبيه والاشراف، ص ۳۲۱؛ البداية والنهاية، ج ۱۱، ص ۱۱۷؛ محاضرة الابرار، ج ۱، ص ۸۱.
پایگاه دانشنامه اسلامی