جنگ يرموك (15 ق)
تاریخ وقوع: 5 رجبيرموك، نهري است در سرزمين اردن. در آن جا نبردي بزرگ ميان مسلمانان و روميان به وقوع پيوست.
پس از آن كه روميان شكست‌هاي پي در پي از مسلمانان متحمل شده و در حال عقب‌نشيني كامل از شامات بودند، در صدد جنگ بزرگي ديگر بر عليه مسلمانان برآمدند و تعداد يك صد هزار و به روايتي سيصد هزار رزمنده امپراتوري روم كه متشكل از روميان و عرب‌هاي منطقه شام بودند، در سرزمين يرموك گرد آمده و براي هجوم سيل‌آسا بر سپاهيان مسلمان آماده شدند.
ابوعبيده جراح كه فرمانده مسلمانان در نبرد با روميان بود، رزمندگان مسلمان را گردآوري و به نبرد آنان فرستاد و سپس سپاهي ديگر به فرماندهي سعيد بن عامر به ياري رزمندگان مسلمان اعزام كرد و نبرد سنگيني ميان طرفين به وقوع پيوست و ده‌ها هزار تن از نيروهاي دو طرف كشته، زخمي و اسير گرديدند. ولي سرانجام مسلمانان بر روميان پيروز شده و آنان را به عقب‌نشيني وادار كردند.
هرقل، امپراتور روم شرقي كه در انطاكيه مستقر بود و فرماندهي جنگ را از راه دور مديريت مي‌كرد، همين كه از پيروزي مسلمانان در يرموك باخبر شد، از انطاكيه گريخت و در قسطنطنيه (استانبول) مأوا گرفت و هنگامي كه از انطاكيه مي‌گريخت، با حسرت تمام گفت: عليك يا سوريه السلام و نعم البلد هذا للعدو!؛ بدرود اي سرزمين سوريه، چه سرزمين زيبايي نصيب دشمنان شد! به هر روي اين واقعه در پنجم رجب سال پانزدهم قمري و در عصر خلافت عمر بن خطاب واقع گرديد.
برخي از كشته‌شدگان نامدار مسلمان، عبارت بودند از: عمرو بن سعيد، أبان بن سعيد، عكرمه بن أبي‌جهل، عبدالله بن سفيان، سعيد بن حارث، سهيل بن عمرو و هشام بن عاص (برادر عمرو بن عاص).[۱]
1- نك: تاريخ خليفه بن خياط (عصفري)، ص 88؛ الجرح والتعديل (رازي)، ج 9، ص 63؛ تاريخ مدينه دمشق (ابن عساكر)، ج 2، ص 142؛ تاريخ ابن خلدون، ج 1، ص 489.
منبع: پایگاه دانشنامه اسلامی