كنارهگيري «رضاخان» از وزارت جنگ (1301 ش)
تاریخ وقوع:
15 مهر
كناره گيري عوام فريبانه «رضاخان سردار سپه» از مقام وزارت جنگ (1301 ش)
در واپسين سالهاي سلطنت سلسله قاجاريه، رضاخان به عنوان وزير جنگ، خود را والاترين مقام نظامي ميدانست و مخالفت احدي را بر نميتافت. او مدتها در صدد ادغام نظميه در قزّاقخانه بود ولي با مخالفت دولتهاي وقت مواجه ميشد. در اين ايام درگيريهايي در چند منطقه تهران روي داد كه به مرگ چند تن انجاميد. نمايندگان مجلس كه به اقدامات رضاخان سردار سپه بدگمان بودند او را عامل پنهاني اين توطئه ميشناختند. از اين رو برخي نمايندگان مجلس، در گفتارهاي خود، سخت بر سردار سپه تاختند. اين موضوع براي سردار سپه بسيار گران آمد. به همين علت براي قدرتنمايي به مخالفان نقشهاي طرح كرد و در نيمه مهر 1301ش، در سخنراني مفصل خود در وزارت جنگ، كنارهگيري خود را اعلام نمود. پس از اين اقدام، از سوي قواي نظامي شورشهايي در تهران و شهرستانها صورت گرفت. اين آشوبها به دستور رضاخان و به منظور تفهيم اين امر به مردم و رهبرانشان بود كه قواي نظامي بايد فقط با فرماندهي رضاخان اداره شوند و هر مخالفتي با سردار سپه، مخالفت با تمام تشكيلات نظامي تلقي ميشود و بايد با خشونت سركوب گردد. در همين روز، چندين واحد نظامي به رژه در مقابل مجلس و مناطق حساس تهران پرداختند و خواستار بازگشت رضاخان به وزارت جنگ شدند. اين حادثه كه ماهيت حقيقي رضاخان و نيات خطرناك او را بر سياستمداران آگاه روشن ميساخت، سرانجام با بازگشت دوباره به وزارت جنگ و در نهايت اخذ فرمان رياست كابينه، به ميل رضاخان در سوم آبان 1302ش، ادامه يافت.