قتل سيدجمال الدين واعظ اصفهاني در زندان (۱۲۸۷ ش)
تاریخ وقوع:
۲۹ آبان
قتل واعظ شهير «سيدجمال الدين واعظ اصفهانی» از رجال مشروطه (۱۲۸۷ ش)
سيدجمال الدين واعظ همداني معروف به سيدجمال اصفهاني در حدود سال ۱۲۴۲ ش (۱۲۷۹ ق) در همدان به دنيا آمد. در بيست سالگي براي تحصيل رهسپار اصفهان شد ولي پس از مدتي كه در خود علاقه به منبر و وعظ يافت به اين مسير گام نهاد و به سرعت ترقي نمود. سيد جمال سالياني در اصفهان حضور داشت و سپس ساكن تهران گرديد. وي در جريان نهضت مشروطه از اطرافيان سيدعبداللَّه بهبهاني و سيدمحمد طباطبايي به شمار ميرفت و در انتقاد از دستگاه جور و ستم ورزي هاي حاكمان، داد سخن ميكرد. سيدجمال، يكي از رهبران مشروطه ايران محسوب ميشود كه نزديك به بيست سال، در شهرهاي اصفهان، مشهد، شيراز و تهران وعظ مي نمود و در روشنگري مردم مي كوشيد. به اين دليل محمدعلي شاه دستور بازداشت او را صادر كرد. وي پس از به توپ بستن مجلس قصد عزيمت به عتبات عاليات داشت كه در راه شناسايي و دستگير شد و پس از چند ماه زندان رفتن، در ۲۹ آبان ۱۲۸۷ ش برابر با ۲۵ شوال ۱۳۲۶ ق در ۴۵ سالگي در زندان بروجرد به قتل رسيد.
سيد در فن خطابه بسيار توانا و حاذق بود به طوري كه او را از نظر فصاحت و نفوذ كلام و قدرت بيان، يكي از بزرگترين خطباي مشروطه ايران دانسته اند. موعظه او، سياسي و ساده و همه فهم بود و از بيان مطالب خود ابايي نداشت. مقبره وي در كنار شهر بروجرد واقع است و مردم به زيارت آن ميروند.