تشكيل «كميته دفاع ملي» در قم (1294 ش)
تاریخ وقوع: ۲ آذرتشكيل «كميته دفاع ملي» در قم در جريان جنگ جهاني اول (1294 ش)
پس از تجاوز ارتش روس به ايران در جريان جنگ جهاني اول و پيشروي تا نواحي اطراف تهران و انحلال مجلس شوراي ملي، طبق هماهنگي به عمل آمده با احمد شاه قاجار، قرار بر اين شد كه شاه به طرف اصفهان حركت كند و پايتخت به آن شهر منتقل شود. اما پس از مذاكرات بسيار با نمايندگان روس و انگليس نظر احمدشاه تغيير كرد و به اطلاع دربار رسيد كه قواي روس به پايتخت حمله نخواهند كرد. در اين حال، عدهاي از نمايندگان مجلس، روحانيان بلند پايه و تجار تهران، پايتخت را به قصد قم ترك كردند و در قم، كميته دفاع ملي را تاسيس نمودند. در اين حال فرمان جهاد عليه روس از طرف علما صادر شد و هيئتي مامور تدارك اسلحه گرديد. در همين ايام، قواي جنگي روسيه، شهر ساوه را تصرف كرده، به سمت قم پيشروي كردند. اعضاي كميته دفاع ملي كه قواي مهاجم را در پيش روي خود ديدند، به سرعت رهسپار اصفهان شدند و پس از چند روز توقف، به سمت كرمانشاه حركت كردند. قواي روسيه نيز پس ازتصرف ساوه، شهرهاي قم و كاشان را اشغال كردند و براي مقابله با كميته راهي كرمانشاه شدند. اين كميته در كرمانشاه، دولت موقتي تشكيل داد و به جنگ روسها رفت. پس از چندين درگيري بين قواي روس و انگليس با كميته دفاع ملي، اين كميته مجبور شد جاي خود را تغيير دهد و مدتي در قصر شيرين و موصل در عراق اقامت نموده، سرانجام به استانبول رفتند. اين كميته و دولت موقت در ارديبهشت سال بعد با نامي ديگر اعلام موجوديت كرد، اما سرانجام پس از پايان جنگ منحل شد.