ابن سكيت نحوي
تاریخ وقوع: شهادت«ابن سِكّيت»به دستورمتوكل عباسي(244ق)ابويوسف يعقوب بن اسحاق دورقي معروف به ابن سكيت نحوي از بزرگان ادب و لغت عرب بود. وي در جنوب غربي ايران و در حوالي اهواز، ديده به جهان گشود. او از عظماي شيعه و از خواص امام محمدتقي علیه‌السلام و امام علي‌النقي علیه‌السلام بشمار مي‌آمد و مورخان و سيره‌نويسان، از وي تجليل كرده و از وي به نيكي ياد نمودند.
ابن سكيت پرچم‌دار دانش و معارف عربي مانند ادبيات، شعر، لغت و نحو بود، بدين جهت به نحوي معروف گرديده است. وي داراي تأليفات گرانسنگي، چون "تهذيب الألفاظ" و "اصلاح المنطق" بود. وي را از اين جهت "ابن السكيت" مي‌گفتند كه سكوتش فراوان بود.
ابن سكيت، معلم معتز و مؤيد (پسران متوكل عباسي) بود و آنان را با صرف و نحو و ادبيات عرب آشنا كرد. روزي متوكل عباسي (دهمين خليفه عباسیان) كه در دشمني با اهل بيت علیهم‌السلام و خاندان رسالت و امامت، زبانزد خاص و عام بود از ابن سكيت پرسيد: پسرانم معتز و مؤيد در نزد تو بهترند يا حسن و حسين پسران علي بن ابي‌طالب علیه‌السلام؟
ابن سكيت كه از پرسش بي‌جا و غيرقابل قياس متوكل به خشم آمده و سكوت در برابر اين ستمگر طاغي را روا نمي‌دانست، در پاسخش گفت: به خدا سوگند قنبر غلام علي بن ابي‌طالب علیه‌السلام، از تو و پسرانت بهتر و در نزد من محبوبتر است.
متوكل عباسي كه انتظار چنين پاسخي را از معلم فرزندان خويش نداشت، چنان به خشم آمد كه در همان لحظه به قراولان ترك‌نژاد خود دستور داد كه زبانش را از قفا بيرون كشند. مأموران حكومتي نيز زبانش را از قفا بيرون آورده و وي را به همان حال به شهادت رسانيدند. تاريخ شهادت اين دانشمند فرزانه شيعه و مدافع مقام ولايت و امامت، پنجم رجب سال 244 قمري است.[۱]
بي‌ترديد اين مرد بزرگ از بهشتيان و مقربان درگاه الهي است. زيرا مشمول اين حديث نبوي است كه از امام علي بن ابي‌طالب علیه‌السلام نقل گرديد: قال اميرالمومنين علیه‌السلام: اخذ رسول الله صلی الله علیه و آله بيد الحسن والحسين و قال: من أحبني و أحب هذين و أبا هما و امهما و كان متبعا لسنتي، كان معي في الجنه.[۲]
يعني: پيامبر اكرم صلی الله علیه و آله روزي دست حسن و حسين را گرفت و فرمود: هر كسي مرا دوست بدارد و نسبت به اين دو (حسن و حسين) و پدر و مادرشان محبت و دوستي بورزد و از سنت من پيروي كند، در بهشت با من خواهد بود.
1- الكافي (شيخ كلينی)، ج1، ص 24؛ وقايع الايام (شیخ عباس قمی)، ص 297.
2- بحارالانوار (علامه مجلسی)، ج 43، ص 73.
منبع: پایگاه دانشنامه اسلامی