آیة اللّه میر سید علی یثربی کاشانی
تاریخ وقوع: وفات آیةالله العظمی سيدعلي يثربي كاشاني (1379ق)تولد:
1311 قمریمحل تولد: کربلا
وفات:
1379 قمری عمر: 68 سال
مزار:
کاشان – جوار مرقد امامزاده حبیب بن موسی علیه السلام
اساتید:
حضرات آیات آقا ضیاء الدین عراقی، میرزا محمد حسین نائینی، سید ابوالحسن اصفهانی، سید محمد کاظم یزدی، سید محمد رضا کاشانی والد فاضلش و... .
شاگردان:
بزرگانی چون سید محمد محقق داماد، امام خمینی، میرزا هاشم آملی، سید شهاب الدین مرعشی نجفی، میرزا خلیل کمره ای و... .
آثار:
رساله سفینة النجاة، حاشیه بر عروةالوثقی، جزواتی در اصول و ... .
=====
خاندان بزرگ و معروف یثربی کاشانی از سادات نجیب کاشان هستند که سابقه دیرینه ای در علم، تقوا و ادب دارند، و علامه میرسید علی یثربی یکی از چهره های نامدار و ماندگار این سلسله است که فقیهی محقق، مجتهدی اصولی و عالمی متقی و پرهیزگار بود. او در شهر مقدس کربلا دیده به جهان گشود و تنها پنج سال از بهار عمرش می گذشت که همراه والد عالم و فاضلش، آیة اللّه سید محمدرضا یثربی به کاشان بازگشت. وی که کودکی مستعد و باهوش بود، پس از فراگیری خواندن و نوشتن، مقدمات دروس دینی وحوزوی را نزد پدر و بعضی اساتید کاشان شروع کرد و تا پایان دوره سطح ادامه داد، سپس با راهنمایی پدرش برای ادامه تحصیلات عالی حوزوی، عازم حوزه علمیه نجف اشرف شد و در این حوزه با برکت در دروس خارج فقه و اصول اعاظم و اساتید بزرگ به طور مستمر شرکت کرد تا با کسب بهره های علمی و اخلاقی به درجات عالیه علم و کمال دست یافت. این فقیه محقق، از جایگاه ویژه ای نزد اساتید خود، مخصوصا آقا ضیاءالدین عراقی برخوردار بود و در جمع شاگردان ایشان، هم چون ستاره ای می درخشید. مؤلف کتاب آینه دانشوران می نویسد: مرحوم آیة اللّه آقا ضیاءالدین عراقی به میر سید علی یثربی فرموده بود: در میان تلامذه سیدنا الاستاذ، آقا سید محمد فشارکی اصفهانی، سید علی یزدی لب خندقی بود که استاد، موقع حرکتش، وی را با اشک بدرقه کرد و از جدایی او هنگام بازگشت به ایران سوخت. در میان شاگردان من نیز شما موقعیت خاصی داری و مرا با جدایی و فراق خود، مبتلا به حسرت می نمایی. چنانچه آقا شیخ ذبیح اللّه قوچانی هم که خود از شاگردان آقا ضیاء و از هم درسان آقا سیدعلی یثربی بود، گفته است: در درس آقا ضیاء حاضر بودیم، یکی از شاگردان ممتاز آقا ضیاء، از وی سؤالی کرد که آقا ضیاء در پاسخ فرمود: خدا مثل آقا سید علی یثربی را از من می گیرد و تو را با من مواجه می کند آیة اللّه یثربی پس از هفت سال اقامت در نجف اشرف به درخواست پدر، به کاشان بازگشت و به امر تدریس و اقامه جماعت مشغول شد. ایشان در سفری که به همراه پدرش به قم داشت، در دیدار با آیة اللّه العظمی حاج شیخ عبدالکریم حایری، پیشنهاد ایشان را جهت اقامت در قم پذیرفت و به تدریس و تربیت شاگردان پرداخت. این عالم ربانی پس از چند سال تدریس سطوح عالی و تربیت شاگردانی زبده، به تدریس خارج اصول پرداخت که علاوه بر شاگردان دوره سطح عالی ایشان، برخی از فضلا و بزرگان حوزه نیز در این درس شرکت می کردند و از فیض حضورش بهره مند می شدند. این دوره که هفت سال به طول انجامید، برکات زیادی برای حوزه نوپای قم به همراه داشت و شاگردان محقق و زبده ای تربیت شدند که هرکدام مایه افتخار روحانیت شدند.
آیة اللّه یثربی در سال 1347 قمری که پدر فاضلش به رحمت ایزدی پیوست، به کاشان بازگشت و در جای پدر به اقامه جماعت، تدریس، تربیت طلاب و امور دینی مردم پرداخت. و تا زمانی که مرحوم حاج شیخ عبدالکریم حایری زنده بودند، هرماه یک بار به دیدار ایشان در قم می رفت و در مسایل مهم، مشورت و گفتگو می کردند.
آیة اللّه یثربی علاوه برجامعیت علمی، عالمی آگاه به زمان بود و نسبت به حیله گری غربی ها برای ایجاد فتنه در میان مسلمانان و حذف تدریجی اسلام توسط استعمارگران مخصوصا استعمار پیر انگلیس، حساس و آگاه بود و پیوسته خطر آن را گوشزد می کرد، به طوری که این سخن وی که اگر دو خروس در محله به هم بپرند، زیر سر انگلیس است، در بین مردم و مریدان ایشان، مشهور و ورد زبان شده بود. ایشان درباره محمدرضا شاه که در ابتدای کار، مردم فریب ظواهر او را خورده بودند، می فرمود: این، از پدرش بدتر است، زیرا پدرش بی سواد بود و این در اروپا درس خوانده است.
این فقیه و اصولی بزرگ، از نظر اخلاقی نیز مراحل بالایی را طی کرده و مردی خود ساخته بود، با این که در شمار مراجع تقلید به حساب می آمد، اما در مسأله تقلید، مردم را به مرجع عام شیعه، آیة اللّه العظمی بروجردی قدس سره ارجاع می داد. زندگی اش ساده و مردی بسیار متواضع بود، و بیشتر اوقات، مردم به خاطر سادگی در لباسش، او را با خادم منزلش اشتباه می گرفتند از نظر مال و ثروت، از خودش چیزی نداشت و آن چه از وجوهات شرعیه به دستش می رسید، بین فقرا تقسیم می کرد. یک بار چند نفری از اهالی کاشان خواستند ایشان را به حج ببرند، اما او عذر آورد؛ یکی از آنها سئوال کرد که چرا به حج نمی روید؟ فرمود: با این پولی که می خواهید خرج من کنید، بروید به اهالی فقیر منطقه کمک کنید. حضرت آیة اللّه مرعشی نجفی که در حوزه های علمیه مختلف، از علم و کمالات ده ها استاد بزرگ علوم عقلی و نقلی بهره بردند، درباره استادشان آقا میرسیدعلی یثربی چنین گفته اند: لسان حقیر، الکن است از جلالت ایشان و تقوا و دیانتش؛ به قدری این مرد، محکم بود در دیانت، و به قدری باتقوا و پرهیزگار و وارسته و بی آلایش، که اصلا و ابدا به خود نمی گرفت که من کسی هستم. رفتارش مثل یک طلبه عادی بود... یکی دیگر از ویژگی های این فقیه فرهیخته، عشق و علاقه شدید به اهل بیت علیهم السلام به ویژه حضرت اباعبداللّه الحسین علیه السلام بود. یکی از طلاب می گوید: از آیة اللّه یثربی سؤال کردم که علت موفقیت شما در امر تحصیل چه بود؟ فرمود: توسلات به اهل بیت عصمت و طهارت. ایشان همه ساله روزهای تاسوعا و عاشورا در بقعه حبیب بن موسی علیه السلام منبر می رفت و پس از وعظ و نصیحت، به طور مفصل روضه می خواند. در یکی از منبرها فرمود: من اگر چه روضه خوان نیستم، ولی افتخار می کنم که خاک قدم روضه خوان ها را سرمه چشمم کنم. یکی از فضلا از آیة اللّه یثربی نقل کرده که آن مرحوم فرمود: زمانی که در نجف تحصیل می کردم، مدتی حقوق ماهیانه ام به دستم نرسید و نذر کردم از نجف به کربلا بروم. وقتی به کربلا رسیدم، بعداز زیارت امام حسین علیه السلام و 72 تن، فکر می کردم که به کدام یک از شهدا متوسل شوم، بعد از مدتی به حضرت قاسم فرزند امام حسن علیهما السلام متوسل شدم، دقایقی نگذشت که شخصی از پشت سر، مرا صدا کرد و گفت: آقا میرسیدعلی صدتومان برای شما از کاشان رسیده است.
توصیه ها:
توصیه های ارزشمندی از آیة اللّه یثربی باقی مانده که به برخی از آنها اشاره می شود:
1- طلبه خوب، اگر ضعف او را ببرد، به سوی کسی دست دراز نمی کند.
2- تمام علما و مراجع، باید با آقای بروجردی موافق باشند و تا زنده است، نیازی به نوشتن رساله دیگری نیست، چون عَلَم به دست آقای بروجردی است، رساله هم باید یکی باشد.
3- تاریخ بخوانید و بدانید که تاریخ چیزها یاد می دهد. تحقیقی باشید، نه تقلیدی، اگر تقلیدی؛ باشید ابن الوقت می شوید.
این فقیه عالی قدر پس از یک عمر تلاش و خدمت خالصانه به اسلام، سرانجام در سحرگاه پنجم رجب المرجب 1379 قمری برابر با سیزدهم دی ماه 1338 شمسی براثر عارضه قلبی دعوت حق را لبیک گفت و به دیار باقی شتافت. انتشار خبر فقدان این عالم ربانی، حوزه های علمیه و خطه عالم پرور کاشان را در سوگ و ماتم فرو برد.
طوبی له و حسن ماب
-----------------
منبع: گلشن ابرار ج/6 علمای بزرگ شیعه