شهادت علامه «سيداسماعيل بلخي» (1347ش)
تاریخ وقوع: 24 تیر
شهادت شاعر و عالم متعهد علامه "سيداسماعيل بلخي" توسط ايادي رژيم افغانستان (1347ش)علامه سيداسماعيل بلخي در سال 1295 ش (1336ق) در قريه بَلخاب از توابع بلخ در شمال افغانستان به دنيا آمد. وي از سنين كودكي به تحصيل علوم ديني پرداخت و براي اين منظور به ايران و عراق سفر كرد. او در قيام خونين مسجد گوهرشاد مشهد در تيرماه 1314 حضور داشت و آن روزگار شوم و خونين ملت ايران را درك كرد و خود سهم عمده اي در قيام داشت. در همين زمان بود كه به همراه پدر، درس و بحث را رها نمود و راهي هرات گرديد. سيد اسماعيل در راه مبارزه با استبداد، آرام و قرار نداشت و مردم مسلمان افغانستان را به مبارزه با حكومتهاي فاسدِ افغانستان تشويق ميكرد. از اين رو پس از بازگشت به هرات، عليه بيداد و استبداد وقت افغانستان شوريد و با ايجاد اولين هسته مقاومت و تشكيل "مجتمع اسلام"، با حكومت جور در افتاد. سيد اسماعيل با سخنرانيها و خطابه هاي آتشين خود در هرات، دولت سلطنتي افغانستان را رسوا ميكرد و زنگ بيداري و آزاديخواهي را در هر كوي و برزن براي مردم مظلوم افغانستان مينواخت. او كه در طول دوران مبارزه، بر وحدت بين مسلمانان تاكيد داشت، هميشه از طرف دولت حاكم مورد اذيت و آزار قرار ميگرفت و نزديك به پانزده سال از عمر خود را در زندانهاي ستمشاهي افغانستان گذراند. سيد اسماعيل بلخي پس از آزادي از زندان، در سال 1346ش راهي نجف اشرف گرديد و با بزرگاني همچون حضرات آيات سيد محسن حكيم، سيدابوالقاسم خويي و علامه اميني و به ويژه حضرت امام خميني ديدار و گفتگو نمود. وي در بازگشت به افغانستان از ايران عبور كرد و مورد استقبال حوزه هاي علميه قرار گرفت. وي پس از ورود به افغانستان، به مبارزات خود ادامه داد اما اين فعاليتهاي ضد حكومت جور، بر حكام ستم پيشه افغانستان گران آمد لذا در صدد از ميان برداشتن اين مجاهد في سبيل اللَّه برآمدند. در نهايت اين عالم مسلمان و مبارز در 24 تيرماه 1347 ش برابر با 18 ربيع الثاني 1388 ق در سن 52 سالگي از طريق تزريق مواد زهرآلود به دستور ظاهرشاه، پادشاه افغانستان در كابل به شهادت رسيد.