وفات «محمد هیدجی زنجانی» (1309 ش)
تاریخ وقوع:
3 شهریور
حكیم الهى و فیلسوف جهان تشیع حاج ملا محمد فرزند حاج معصوم على به سال 1233ه. ش در آبادى هیدج دیده به جهان گشود و موجب شهرت آنجا گشت او تحصیل مقدماتى را در موطن خویش از آخوند ملا محمد فرا گرفت. ملا محمد در سال 1297و به هنگامى كه 27 بهار را پشت سر نهاده بود زادگاهش را به قصد اقامت در قزوین ترك نمود در حالى كه 35ساله بود به تهران عزیمت نمود، از مختصات روحى این حكیم حالت شهامت در بررسى افكار قدماى حكمت و فلسفه است. برخى مترجمان خاطر نشان ساخته اند كه حكیم هیدجى براى تقویت آموخته هاى خود به عتبات عالیات رفته، از محضر اساتید عراق مستفیض شده است. حكیم هیدجى پس از بهره مندى از محضر بزرگان حكمت و فلسفه و فقه و حدیث در مدرسه منیریه این شهر اقامت گزید، که در این مكان چندین به تدریس پرداخت. برخى از تربیت شدگان حوزه درسى این حكیم والا مقام عبارتند از: آقا میرزا احمد آشتیانى، آقا شیخ محمد تقى آملى، میرزا ابوالحسن شَعرانى است. حكیم هیدجى عمر با بركت خویش را به تحقیق، تألیف و مطالعه آثار فلسفى و روایى صرف نمود و به كتاب اشتیاق شگرفى داشت،از آثار وى كه مرغوب اهل علم و مطلوب دانشوران عرصه حكمت واقع شده، تعلیقه اى است بر منظومه سبزوارى در منطق و حكمت رساله دخانیه و كتاب كشكول است. حكیم هیدجى از دوران طفولیت ذوق شعرى داشت و در نوجوانى به سرودن اشعار فارسى و تركى پرداخت.حكیم هیدجى از آن دسته انسانهاى بود كه به دنیا به عنوان دار عبرت و مزرعه آخرت مىنگریست. زمان ارتحال این عالم جامع در معقول و منقول را آخر ماه ربیع الاول سال 1349ه. ق مطابق تابستان 1314 ه. ش نوشته اند. پیکرپاکش را بر حسب وصیت او به قم حمل و تدفین نمودند.