شرحی کوتاه
تاریخ وقوع: قتل عام بني اميه (132 ق)مروان بن محمد بن مروان معروف به مروان حمار، آخرين زمامدار بني‌اميه بود كه به مقام خلافت مسلمانان دست يازيد. وي پس از خلع ابراهيم بن وليد در صفر سال 127 قمري، از مردم براي خويش بيعت گرفت[1] و تا محرم سال 132 در اين منصب قرار داشت و در اين زمان بدست انقلابيون عباسي كشته شد و به حكومت پنج ساله مروان و خلافت نود و چند ساله امويان پايان داده شد.
سپاهيان بني‌عباس پس از فتح شهرهاي مختلف به سوي دمشق رهسپار شده و آن را در محاصره خويش گرفتند. پنجاه هزار تن از مدافعان اموي به فرماندهي وليد بن معاويه بن عبدالملك بن مروان در برابر مهاجمان بي‌شمار عباسي به فرماندهي عبدالله بن علي بن عبدالله بن عباس قرار گرفتند و نبرد سنگيني ميان آنان به وقوع پيوست و سرانجام امويان متحمل شكست و اضمحلال شدند و عباسیان به قتل عام آنان پرداختند.
ابن ابي الحديد در اين باره گفت: و قتل عبدالله بن علي بدمشق خلقا كثيراً من اصحاب مروان و موالي بني‌اميه و اتباعهم.[2]
آنگاه عباسيان به سوي رود ابي‌فطرس در اردن هجوم آوردند و در اين مكان كه بازماندگان اموي از جمله خانواده و كسان مروان حمار را كه پناه گرفته بودند مورد تاخت و تاز خويش قرار داده و تعدادي از آنان را قتل عام كردند.[3]
صاحب وقايع الايام در اين باره گفت: در اين روز (15 ذی القعده) سال 132، بني‌عباس جمع كثيري از بني‌اميه را در نهر اردن به قتل رسانيدند. پس از آن فرشي بر روي ايشان گسترانيدند و به طعام خوردن مشغول شدند، در حالي كه بني‌اميه ناله و اضطراب مي‌نمودند و در تحت ايشان جان مي‌دادند.[4]
منبع: پایگاه دانشنامه اسلامی
[1] نك: تاريخ الطبري (محمد بن جرير طبري)، ج 6، ص 298؛ تاريخ اليعقوبي (احمد بن ابي يعقوب)، ج 2، ص 265.
[2] شرح نهج البلاغه (عبدالحميد بن ابي‌الحديد)، ج 4، جزء 7، ص 122.
[3] همان
[4] وقايع الايام (شیخ عباس قمی)، ص 94.