مهمترين عامل در تربيت و رشد فكرى و اخلاقى كودكان و نوجوان ، هماهنگى و همسويى نظرى و علمى ميان مربيان و خانواده است .
كـودك در خـانـواده بـا رفـتارها و موضع گيريهاى خاص پدر و مادر، با دنياى بيرون آشنا مى شود و همين رفتارها، شخصيت و ويژگيهاى اخلاقى و كـردارى او را شـكـل مـى دهـد. كـودك در هـنـگـام ورود بـه مـحيط آموزشى ، با مربيان تازه اى روبرو مى شود كه بطور مستقيم در الگوى رفتارى او تاءثير گذار هستند.
هـر يك از دو كانون خانه و مدرسه ، به تنهايى امكان عمل موفقيت آميز نخواهد داشت و بايد به عنوان يك مركز و يك نهاد تعليماتى و تربيت تلقى شـونـد و مجموعه سياست و برنامه هايى كه آموزش و پرورش طراحى و به اجرا در مى آورد، در اين دو كانون بر اساس يك سياست و يك بينش و يك هـدف دنـبـال شـود. اوليـا بـه عـنـوان صـاحـبـان اصـلى سـرمـايـه هـاى بـا ارزش ، داراى حـق اظـهار نظير، حق نظارت و رد بعضى موارد حق دخالت در مـسـائل آمـوزش و پـرورش هـسـتـنـد و تـنـهـا در ايـن صـورت اسـت كـه فـرآيـنـد پـيـچـيـده و عـمـيـق تـربـيـت و تـعـليـم مـى تـوانـد! شكل درست و شايسته اى به اجرا گذاشته شود و موجب رشد و تعالى گردد.
مـمـكـن اسـت رفـتـار و شـيـوه هـاى تـربيتى مربيان با رفتار و روشهاى تربيتى اوليا در خانواده متفاوت و يا احيانا متضاد باشد كه در اين صورت تـاءثـيـرهـاى ويـرانـگـرى بـر شـخـصـيـت كـودك دارد. از ايـن اصـل مـسـلم تـربـيـتـى مـى تـوان ضـرورت ارتـبـاط و تبادل نظر ميان اوليا با مربيان را درك كرد.
ايـن ارتـبـاط در سـيـسـتـم آمـوزشى و پرورشى ما از طريق انجمن اوليا و مربيان صورت مى گيرد. اين انجمن در واقع شيوههاى گوناگون ارتباط، هماهنگى و همكارى اوليا را با مربيان مدارس مشخص و معين مى كند.
انـجـمـن اوليـا و مـربـيـان هياءت منتخبى از پدران و مادران دانش آموزان و مربيان مدرسه است كه با هدف تلاش و همكارى در جهت پيشبرد امور آموزش و پـرورش دانش آموزان تشكيل مى شود. اين هياءت پيشنهادها و طرحهاى مفيد را به مدير و ديگر مسئولان مدرسه ارايه مى كند و در اداره بهتر امور يار و ياور صميمى مديران محسوب مى شود. براى فعاليت انجمنهاى اوليا و مربيان ، آيين نامه ويژه اى تدوين شده و در آن هدفها و وظايف انجمن توضيح داده شده است .
هفته پيوند اوليا و مربيان
مـهـمـتـريـن نـقـش در پـرورش و رشد فكرى و روانى كودك از آن خانواده است . از سوى ديگر، تا هنگامى كه اهميت ارتباط ميان خانواده و مدرسه براى اوليا روشن نشود، نمى توان آنها را در مسائل آموزشى و پرورشى دانش آموز مشاركت داد.
هـفـته پيوند اوليا و مربيان ، مى تواند فرصت مناسبى براى نشان دادن ضرورت اين ارتباط باشد. در اين هفته كه از تاريخ 24 تا 30 مهرماه هر سـال بـرگـزار مـى گـردد، پـدران و مـادران بـه مـدارس دعـوت شـده و دربـاره مـسـائل تـربـيـتـى بـحـث و تبادل نظر نموده و نمايندگان خود را در انجمن براى يك سال بر مى گزينند.
در اين هفته ، كتابهاى تربيتى مناسب به والدين معرفى مى شود و مقدمات برگزارى كلاسهاى آموزشى خانوادهها فراهم مى آيد.
هـمـچـنـيـن از اوليـائى كـه بـا مـدارس هـمـكـارى خـوبـى داشـتـه ، و در جـهـت بـالابـردن سـطـح عـلمـى و تـربـيـتـى فـرزنـدانـشـان كـوشـيـده انـد، تجليل مى شود.
اهداف عمده انجمن اوليا و مربيان
همفكرى ، تلاش ، يارى و همكارى براى بهبود و پيشرفت هر چه بهتر امر آموزش و پرورش دانش آموزان از طريق :
1- آگاه كردن اوليا به مسائل دينى ، تربيتى ، اخلاقى و مشاوره با آنان در هماهنگ كردن روشهاى تربيتى و آموزشى در محيط خانه و مدرسه .
2- ايجاد و تحكيم پيوندهاى عاطفى ، اخلاقى و انسانى بين اولياى دانش آموزان و مربيان مدرسه .
3- بهره مندى هر چه بيشتر از امكانات اوليا براى تهيه ، تدارك و تكميل امكانات آموزشى - پرورشى و بهداشتى مدرسه .
اهم وظايف انجمن اوليا و مربيان
اهم وظايف انجمن اوليا و مربيان مدرسه عبارت است از:
1- مشاوره و برنامه ريزى به منظور تحقق يافتن اهداف انجمن .
2- تهيه برنامه بهداشتى - پزشكى و نظارت بر اجراى آن در مدرسه .
3- هـمـكـارى و هـمـفـكـرى بـا مـديـر بـه مـنـظـور بـرگـزارى جـلسـات مـاهـيـانـه اوليـا و مـربـيـان در جـهـت آمـوزش بـهـداشـت ، مسائل تربيتى ، دينى و سواد آموزى .
4- دعـوت از اوليـاى عـلاقـمـنـد بـه مـنـظـور بـهـره مـنـدى از خـدمـات و يـاريـهـاى آنـان بـراى تـهـيـه و تـدارك و تكميل امكانات آموزشى - پرورشى مدرسه .
5- همكارى و همفكرى با مدير و مربيان مدرسه در مورد برنامه هاى اوقات فراغت دانش آموزان و انجام گردشهاى علمى - تفريحى .
6- قبول هدايا و كمكهاى مالى از اوليا و ديگر افراد خير و علاقمند.
آموزش خانواده ها براى تربيت نسل نو
خـانـواده پـايـگـاه اصـلى تـربـيـت و رشـد كـودك اسـت و شـالوده شـخـصـيـتـى كـودك در خـانـواده شـكـل مـى گـيـرد و بـه تـكـامـل مـى رسـد. ايـن نـهـاد مـقـدس در هـر جـامـعـه اى بـه عـنـوان زيـر بـنـاى مـسـتـحـكـم سـاخـت اجـتـمـاعـى ، عـامـل اصـلى حـفـظ و حـراسـت از ارزشهاى اخلاقى و اجتماعى است . از اين رو يكى از اهداف انجمن ، آموزش به خانواده ها به منظور آشنا ساختن آنان با اصـول بـرخوردهاى تربيتى و نيز ايجاد زمينه هاى لازم براى مشاوره خانواده است كه مى تواند پيش زمينه اى در جهت رشد خانواده ها و همسويى آنان با نظام تربيتى باشد.
اگر خانواده ها در سالهاى زندگى كودكان برخوردهاى صحيح و اصولى با آنان داشته باشند و پيش از ورود به مدرسه ، زمينه هاى لازم را براى آشـنـايـى كـودك بـا مـحـيـط مـدرسـه فـراهـم كـنـنـد مـشـكـلات بـسـيـارى را از دوش مـربـيـان و مـعـلمـان مـدارس بـرداشـتـه و زيـر بـنـاى مـسـتـحـكـم و قابل اعتمادى براى كودك ايجاد مى كنند.
اهميت ارتباط ميان والدين با مربيان
دكـتـر لى سـالك ، يـكـى از اسـتـادان روانـشـنـاسـى كـودك و مـتـخـصـص كـودكـان در دانـشـگـاه كورنل آمريكا، درباره اهميت ارتباط ميان والدين با مدرسه مى گويد:
((وقـتـى كـودك مـى بيند كه شما مدرسه و فعاليتهاى مربوط به آن را آنقدر مهم مى دانيد كه در آن شركت مى كنيد، در نهان خود احساس رضايت مى كـنـد. شـركـت در جـلسـات خـانـه و مـدرسـه بـه فـرزنـد شـمـا مـى فـهـمـانـد كـه اطـلاعـات بـى واسـطـه و آزادانـه بـيـن شـمـا و آمـوزگـار او رد و بـدل مـى شود. اگر شما به مدرسه اهميت بدهيد، كودك نيز براى والدينشان در فعاليتهاى مربوط به مدرسه شركت مى كنند نوعى روحيه اجتماعى پـيـدا مـى كـنـنـد و نسبت به جامعه و مسائل مربوط به آن احساس مسئووليت بيشترى دارند. كليه كودكان ، مدرسه را كمى شبيه خانواده ، و خانواده را كمى شبيه مدرسه مى دانند.)).