ماه جمادی الاول (یا ماه جمادی الاولی) پنجمین ماه از ماههای قمری است. دلیل نام این ماه و جمادی الثانی این است که چون در هنگام نامگذاری ماههای عربی، این دو ماه در فصل سرما و یخبندان قرار گرفتند «جمادی» (یعنی انجماد و یخبندان) نام گرفتند.
حوادث زیادی در این ماه روی داده است که مهمترین آنها جنگ جمل بود که در سال 36 قمری بین حضرت امیرالمؤمنین امام علی علیهالسلام و عایشه و طلحه و زبیر رخ داد که در نهایت به شکست سپاه جمل منتهی گشت. حادثه عظیم دیگر شهادت بانوی اسلام حضرت فاطمه زهرا سلام الله علیها است که بنا بر روایتی در سال 11 قمری روی داد. از دیگر رویدادهای این ماه میتوان به سوزاندن محمد بن ابیبکر، استاندار علوی مصر توسط دژخیمان معاویه اشاره کرد که در سال 38 قمری اتفاق افتاد.