شهادت «فضل الله محلاتی» (1406 ق)
تاریخ وقوع: 10 جمادی الثانی
فضل‌الله محلاتی تیر ۱۳۰۹-۱۳۶۴ش)، از مبارزان پیش از انقلاب اسلامی و اولین نماینده امام خمینی در سپاه پاسداران بود. وی اولین بار خبر پیروزی انقلاب اسلامی را از رادیو سراسری ایران اعلام کرد.
زندگی نامه
فضل الله محلاتی در ۱۸ تیر ۱۳۰۹ در شهر محلات زاده شد. پدرش غلامحسین مهدی‌زاده به کشاورزی اشتغال داشت و مادرش صدیقه رضایی بود. وی هنگام تولد پنج خواهر بزرگتر از خود داشت.[۱]
ازدواج و فرزندان
وی در سال ۱۳۳۱ (در ۲۱ سالگی) با اقلیم‌السادات شهیدی محلاتی ـ دختر استادش سید جلال شهیدی محلاتی ـ ازدواج کرد[۲] و از او صاحب پنج فرزند به نام‌های احمد، محمود، نجمه، ندا و میثم شد.
تحصیلات
فضل الله محلاتی تحصیلات خود را در شش سالگی از مکتب‌خانهٔ «مدرسه میرزا» آغاز کرد. وی تحت تاثیر سید محمدتقی خوانساری، سید صدرالدین صدر و امام خمینی به طلبگی علاقمند و در ۱۳ سالگی وارد حوزه علمیه شد.[۳] دروس مقدمات و قدری از البهجة المرضیه سیوطی و حاشیه ملاعبدالله را در محلات، نزد آیت الله شهیدی و بعضی از علمای محلات خواند و سپس در سال ۱۳۲۴ -(۱۵ سالگی) به قم مهاجرت کرد. وی در سال ۱۳۳۹ برای ادامه تحصیل به تهران رفت و در درس سید احمد خوانساری(۱۳۰۹-۱۴۰۵ق) و محمدتقی آملی(۱۳۰۴-۱۳۹۱ق/۱۸۸۷-۱۹۷۱م) شرکت کرد.[۴]
اساتید
امام خمینی
علی پناه اشتهاردی
محمد صدوقی
مرتضی مطهری
علی مشکینی
سید حسین طباطبائی بروجردی
سید محمد حسین طباطبایی
سید احمد خوانساری
آثار
بسیاری از آثار شیخ فضل الله محلاتی در حمله ساواک به منزلش از بین رفته است. از او دست‌نوشته و یادداشت‌هایی درباره اجتهاد و تقلید، کتاب طهارت، صلوة و مباحث استصحاب از جمله آثار باقی‌مانده از اوست.[۵]
مبارزه سیاسی
فعالیت‌های سیاسی وی از سال ۱۳۲۶ و به دنبال آشنایی با جمعیت فدائیان اسلام، مجتبی نواب صفوی و آیت الله سیدابوالقاسم کاشانی آغاز شد. در واقعه ملی شدن صنعت نفت همکاری نزدیکی با آیت الله کاشانی داشت. در تبریز سخنرانی تندی کرد و ماموران حکومت پهلوی به او حمله کردند و مجروح شد. وی اولین بار در هجده سالگی بازداشت شد. در جریان انتقال جنازه رضاخان به قم، همراه با فدائیان اسلام تظاهرات کرد. بعد از کودتای ۲۸ مرداد در سال ۱۳۳۲ در بجنورد علیه کنسرسیوم نفت و شخص شاه سخنرانی کرد و بعد از آن دستگیر و به مشهد تبعید شد. فعالیت‌های وی پس از اعلام تصویب نامه انجمن‌های ایالتی و ولایتی و قیام پانزده خرداد شدیدتر شد و بارها به زندان افتاد. وی در بیشتر راهپیمایی‌های قبل از انقلاب نقش هدایت کننده برعهده داشت. او در سال ۱۳۵۱ بار دیگر دستگیر و روانه زندان شد. فضل الله محلاتی در آستانه پیروزی انقلاب اسلامی از اعضای فعال کمیته استقبال از امام خمینی بود.[۶] وی اولین بار خبر پیروزی انقلاب اسلامی را از رادیو سراسری ایران اعلام کرد.[۷]
مناصب
نماینده امام خمینی در کمیته مرکزی انقلاب
نمانیده محلات و دلیجان در اولین دوره مجلس شورای اسلامی
نماینده امام خمینی در سپاه پاسداران انقلاب[۸]
نماینده امام خمینی در سازمان حج و اوقاف
سرپرستی حجّاج در سال ۱۳۵۸ به حکم امام خمینی
نمایندگی امام خمینی در صندوق تعاون صنفی
دبیر جامعه روحانیت مبارز
معاونت آیه الله مهدوی کنی در کمیته مرکزی انقلاب.[۹]
شهادت
فضل‌الله محلاتی اول اسفند سال ۱۳۶۴ به همراه چند تن از نمایندگان مجلس شورای اسلامی، مسؤولین دولتی، قضات و نیروهای عالی رتبه ارتش ایران، با هواپیمای اف۲۷ فرندشیپ عازم جبهه‌های جنگ بودند که هواپیمای آنها با کمک اطلاعاتی عوامل داخلی[۱۰] مورد حمله دو فروند جنگده عراقی قرار گرفت و در ۲۵ کیلومتری شمال اهواز سقوط کرد و همه سرنشینان آن که نزدیک به ۵۰ نفر بودند به شهادت رسیدند. بدن وی در قم حرم حضرت معصومه دفن شده است.
روز شهادت وی در تقویم رسمی ایران با نام «روحانیت و دفاع مقدس» نامگذاری شده است.[۱۱]
اسامی برخی از شهدای همراه
خلبان سرهنگ درویش
کمک خلبان عباس جاهدی
سرگرد داود مقرنس
پاسدار عبدالله فیاضی
مهدی یعقوبی (نماینده مجلس)
سید ابوالقاسم داود الموسوی دامغانی (نماینده مجلس)
علی معرفی زاده (نماینده مجلس)
محمد کلاته‌ای (نماینده مجلس)
نورالدین رحیمی (نماینده مجلس)
ابوالقاسم رزاقی (نماینده مجلس)
غلامرضا سلطانی (نماینده مجلس)
پاسدار امیر محمودی منش
سید حسن شاهچراغی (نماینده مجلس)
محمد مصطفوی کرمانی (قاضی دادگستری)
فرج الله نصیری (قاضی دادگستری)
محمد جواد صدقیان کاشی (قاضی دادگستری)
علی محبی (قاضی دادگستری)
مهدی آشوری (قاضی دادگستری)
احمد خان احمدلو (قاضی دادگستری)
حسن خضری (قاضی دادگستری)
میر ولی رفیعی راد (قاضی دادگستری)
محمد خداپرست (قاضی دادگستری)
جعفر نیری (قاضی دادگستری)
محبوب شیری (قاضی دادگستری)
سید احمد قاسمیان (کارآموز قضایی)
پانویس
-
معراج شهادت، ص ۱۱۷.
-
فرمان امام خمینی به حجت الاسلام محلاتی در تاریخ ۶۲/۹/۲۶صحیفه نور، ج۱۸، ص۱۸۸.
شهادت «فضل الله محلاتی» (1406 ق) (۱ اسفند ۱۳۶۴ش)