مرگ «سيدحسن تقي زاده» (1348 ش)
تاریخ وقوع:
8 بهمن
سیدحسن تقی زاده در شهریور 1256 ش در تبریز به دنیا آمد. پس از پایان تحصیل در دارالفنون تهران، با عضویت در تشکیلات فراماسونری و با توجه به نفوذ گسترده آن در بین روشنفکران ایرانی به ویژه مشروطه خواهان، در جنبش مشروطه شرکت فعالی داشت و پس از به توپ بستن مجلس توسط محمد علی شاه قاجار، به سفارت انگلیس پناهنده شد. تقی زاده پس از فتح تهران توسط مشروطه خواهان در از بین بردن مخالفان خود تلاش زیادی به کار برد به طوری که او از عوامل مؤثر در دستگیری، محاکمه و شهادت شیخ فضل اللّه نوری و نیز بانی اصلی در ترور و شهادت آیت اللّه سید عبداللّه بهبهانی به شمار می رود. او که در اکثر دوره های اولیه مجلس شورای ملی به نمایندگی انتخاب شده بود، پس از انقراض قاجار نیز به سمت های گوناگونی نیز دست یافت. تقی زاده در 1310 ش وزیر دارایی گردید و در این سمت با امضای معاهده تمدید قرارداد دارسی در خرداد 1312، سلطه بریتانیا را بر منابع نفتی و سرمایه های ایران استمرار بخشید. در دوران محمدرضا نیز به عنوان سفیر، راهی لندن شد و در 1328 به ریاست مجلس سنا رسید. سیدحسن تقی زاده از بانیان اولیه و اصلی وابستگی ایران به سیاست های انگلیس طی نهضت مشروطه ایران و یک قرن بعد از آن بود. او همچنین از عوامل توفیق نقشه های سیاسی بریتانیا و نفوذ آن کشور در ایران به شمار می رفت. تقی زاده در اواخر عمر به دلیل افشا شدن اسامی و اسرار فراماسون های ایرانی توسط ساواک که برای تضعیف نفوذ انگلستان و تقویت نفوذ آمریکا صورت گرفت، به بهانه کهولت سن، فعالیت سیاسی را کنار نهاد و خانه نشین شد. از پرویز یا چنگیز، تاریخ انقلاب ایران، مانی و دین او و بیست مقاله از جمله آثار اوست. سیدحسن تقی زاده سرانجام در هشتم بهمن 1348 ش پس از هفتاد سال فعالیت سیاسی و به عنوان آخرین فرد از رجال سیاسی دوران مشروطه در 92 سالگی درگذشت.