اعطای امتیاز ایجاد راه آهن جلفا - تبریز به بانک استقراضی روس (1291 ش)
تاریخ وقوع: 17 بهمنبه دست آوردن امتیاز معادنی که ضمیمه راه آهن محسوب می شد، از اعمال مشترک کشورهای غربی به ویژه انگلیس و نیز روسیه قبل از آغاز جنگ جهانی اول بود. کمپانی های روسی، تنها قصد کشیدن راه آهن را نداشتند بلکه می خواستند حق استخراج معادن را در کنار امتیاز راه آهن، به دست آورند. این خطوط راه آهن در زمان جنگ، سهم عمده ای در انتقال نیرو در درون کشور ایفا کردند و به نیازهای مردم توجهی نداشتند.بانک استقراضی روس که با کمک های دولت روسیه و بانک دولتی روس نفوذ فراوانی در میان بازرگانان و مالکان ایران یافته بود در آستانه جنگ بین المللی اول دایره فعالیت خویش را از اعطای وام در مقابل دریافت وثیقه فراتر نهاد و به فعالیت های گوناگونی چون به دست گرفتن راه های شوسه، راه آهن و استخراج معادن، روی آورد. به دنبال این سیاست، در این روز، برابر با ششم فوریه 1913 م بانک استقراضی روس با دولت ایران قراردادی امضا کرد که به موجب این قرارداد، آن بانک، راه آهن جلفا به تبریز و خطّ فرعی آن را تا ارومیه ایجاد می کرد. مدت قرارداد 75 سال و بانک از پرداخت مالیات معاف بود. نیمی از درآمد به شرکتی تعلق می گرفت که بانک تشکیل می داد. در این میان حق استفاده از راه آهن و 5 درصد سود ویژه برای استخراج معادن ذغال و نفت به دولتِ ایران پرداخت می شد. معادن ذغال سنگ و نفت منطقه بهره برداری نماید. اعضای هیئت مدیران و تمام سهام داران راه آهن نیز روسی بودند. پس از انعقاد قرارداد بین دولت ایران و روسیه، دولت انگلیس که همواره در کسب امتیازهای گوناگون از کشورهای ضعیف، با روسیه رقابت داشت از این امر نگران شد و این امتیاز را تبعیضی علیه خود عنوان کرد. دولت علاءالسلطنه نیز که ریاست کابینه وقت را بر عهده داشت، برای حفظ به اصطلاح تعادل بین دو دولت روس و انگلیس، سه روز بعد یعنی در روز بیستم بهمن آن سال حق احداث خط آهن از محمَّره خرمشهر به خرم آباد را به سندیکای انگلیس واگذار کرد و سود سرشار نصیب بیگانگان و ضرر بی پایان و ذلت نصیب مردم ایران نمود.