وفات آيةاللَّه «شيخ مرتضي آشتيانی» (۱۳۲۵ ش)
تاریخ وقوع:
۲۷ آبان
رحلت عالم مجاهد و فقيه جليل آيةاللَّه «شيخ مرتضي آشتيانی» (۱۳۲۵ ش)
آيةاللَّه شيخ مرتضي آشتياني متخلص به شعله، فرزند ميرزا محمدحسن مجتهد آشتياني در سال ۱۲۴۳ ش (۱۲۸۱ ق) در بيت رفيع مرجعيت و اجتهاد، در تهران به دنيا آمد. وي پس از فراگرفتن مقدمات و سطوح، و نيز پس از استفاده از محضر والد بزرگوارش، راهي نجف اشرف شد و از درس خارج استاداني همچون ميرزا حبيب اللَّه رشتي و آخوند ملامحمد كاظم خراساني بهرهمند گرديد تا به مدارج عاليه اجتهاد و فقاهت رسيد. آيتاللَّه مرتضي آشتياني سپس به ايران مراجعت نمود و در تهران به تدريس و اقامه جماعت مشغول شد. او در نهضت تحريم تنباكو، در كنار پدرش براي پيشبرد اهداف نهضت فعاليت كرد و بعد از پدرش، در تهران مرجعيت روحاني يافت. آيةاللَّه شيخ مرتضي آشتياني در جريان انقلاب مشروطه نيز يكي از رهبران روحاني در تهران بود كه به همين خاطر، عينالدوله، از رجال قاجار، او را از توليت مدرسه مروي بر كنار نمود. ايشان همراه با ساير علماي تهران براي پيشبرد امر مشروطه به حرم حضرت عبدالعظيم مهاجرت كرد و تحصن گزيد. وي تا آخر كار، مشروطه خواه باقي ماند ولي پس از فتح تهران توسط مشروطه طلبان و قبل از كودتاي رضاخان در ۱۲۹۹ ش، به مشهد كوچيد و وظايف ديني خود را دنبال كرد. آيةاللَّه آشتياني در جريان كشف حجاب، به همراه ديگر بزرگان شهر نامه اعتراض خود را به رضاخان پهلوي فرستادكه متعاقب آن، دستگيري علماي مشهد و قيام خونين مسجد گوهرشاد شكل گرفت. ايشان در كنار امور سياسي و اجتماعي، به لحاظ اخلاص به اهل بيت، زبانزد خاص و عام بود به طوري كه تمام مواليد و وفيات اهلبيت را برپا نموده و با وجود كهولت سن از مردم پذيرايي و گاه خود مديحه خواني مينمود. ايشان داراي مكاشفات و رؤياهاي صادقه نيز بوده است. آيةاللَّه شيخ مرتضي آشتياني سرانجام در ۲۷ آبان ۱۳۲۵ ش برابر با ۲۳ ذيحجه ۱۳۶۵ ق در ۸۲ سالگي دارفاني را وداع گفت و در حرم امام رضا (علیه السلام) به خاك سپرده شد. ميرزا محمود آشتياني، حكيم و فقيه معاصر و اسماعيل آشتياني، نقاش بزرگ، از فرزندان اويند.