هجوم مسلمانان به دمشق (14 ق)
تاریخ وقوع: 16 محرممسلمانان در عصر خليفه اول (ابوبكر بن ابي‌قحافه) پس از پيروزي‌هايي كه در نبرد با مسيحيان و سپاهيان روم در جبهه‌هاي غرب و مناطق شام، همانند أجنادين، بُصري و مرج صُفّر بدست آورده بودند، نيروهاي خويش را براي نبرد با مدافعان شهر بزرگ و تاريخي دمشق (مركز شام) متمركز كردند. آنان در شانزدهم محرم سال 14 قمري به دمشق هجوم آورده و آن را از چند سو به محاصره خويش درآوردند.
مدافعان شهر، تمامي درهاي شهر را بر روي مسلمانان بسته و در داخل شهر سنگربندي كرده و آماده نبرد با مسلمانان شدند. خالد بن وليد از سوي ابوبكر، فرماندهي مسلمانان مبارز منطقه شام را بر عهده داشت و به مدت شش ماه، اين شهر را در محاصره خويش نگه داشت.
سرانجام با آنان معاهده‌اي بست و طي صلحنامه‌اي آن را به سوي مسلمانان گشود. در همان ايام، ابوبكر از دنيا رفته و عمر بن خطاب جانشين وي گرديد. نخستين اقدامات عمر بن خطاب بركناري خالد بن وليد از فرماندهي سپاه شام و نصب ابوعبيده جراح به جاي وي بود. ولي ابوعبيده، به خاطر مصالحي امارت و فرماندهي خويش را تا پايان فتح دمشق پنهان نگه داشت.
فتح دمشق در ماه رجب سال چهاردهم قمري، در عصر عمر بن خطاب به وقوع پيوست و اين واقعه، ضربه سنگيني بر امپراتوري روم شرقي وارد ساخت و زمينه مناسبي براي پيشرفت‌هاي بعدي مسلمانان گرديد.[۱]
1- تاريخ دمشق (ابن عساكر)، ج 2، ص 100؛ فتوح البلدان (بلاذري)، ص 165؛ تاريخ ابن خلدون، ج 1، ص 501.
منبع: پایگاه دانشنامه اسلامی