تشكيل شوراى عالى انقلاب فرهنگى (1364)

كـلا نـظـام از يـك مـجـمـوعـه اهـل فـن برگزيده اى كه به عنوان شوراى عالى انقلاب فرهنگى ، زير اين نام جمع شده اند انتظارات زيادى دارد، به خصوص با توجه به اين كه بسيارى از مشكلاتى كه به نظرمان مى رسد در صحنه هاى مختلف اجتماعى و اقتصادى و يا حتى سياسى داريم ، اگر كاوش كنيم ، به مشكلات فرهنگى بر مى گردد.
 

مقام معظم رهبرى
 

مـسـير حركت اكثر قريب به اتفاق نهادهاى جامعه در رژيم گذشته بر اساس ‍ اهداف و مقاصد خاص بود و تلاش بر اين بود كه محصولات و خروجى ايـن نـهـادهـا جـوابگوى نيازهاى همان رژيم باشد. پس از فروپاشى رژيم پهلوى بلادرنگ نهادهاى جمهورى اسلامى پاگرفت . اما فرهنگ حاكم بر نـهـادهـاى جـامـعـه مـخـصـوصـا نـهـادهـاى فـراگـيـرى هـمـچـون آمـوزش و پـرورش و آمـوزش ‍ عـالى مـسـئله سـاده اى نـبـود كـه بتوان در مدت چند روز، سـال تـحـولات لازم را در آنها به وجود آورد. از طرفى ادامه كار آنها بويژه دانشگاهها با آن شرايط به صلاح جامعه نبود. در آن دوران گروهكهاى مـخـتـلف ، دانـشـگـاهـهـا و مـدارس ‍ را عـرصـه تـاخـت و تـاز خـود سـاخـتـه و رونـد تـحـصـيـل و تـدريـس را مـخـتـل كـرده بـودنـد. بـسـيـارى از اسـتادان منحرف ، به كار مشغول بودند و هيچ تغيير بنيادى در برنامه ، شيوه تدريس و تربيت ، اهداف آن ، كادر اسـتـادان و مـدرسـان و كـاركـنـان رخ نـداده بـود. در نـتـيـجـه دانـشـگـاهـهـاى سـراسـر كـشـور بـراى مـدتـى تعطيل شد.

پـس از تـعطيلى دانشگاهها، به منظور ساماندهى به امور فرهنگى مدارس و دانشگاهها به فرمان امام خمينى (ره ) اولين تركيب شوراى انقلاب فرهنگ تحت عنوان ستاد انقلاب فرهنگى به اين شرح شكل گرفت :
 

بسم الله الرحمن الرحيم
 

مـدتى است ضرورت انقلاب فرهنگى ، كه امرى اسلامى است و خواست ملت مسلمان مى باشد، اعلام شده است و تاكنون اقدام مؤ ثر اساسى انجام نشده اسـت و مـلت اسـلامـى و خـصـوص دانـشـجـويـان بـا ايـمـان مـتـعـهـد، نـگـران آن هـسـتـنـد و نـيـز نـگـران اخـلال تـوطـئه گران كه هم اكنون گاهگاه آثارش نمايان مى شود و ملت مسلمان و پايبند به اسلام خوف آن دارند كه خداى نخواسته فرصت از دست بـرود و كـار مـثـبـتى انجام نگيرد و فرهنگ همان باشد كه در طول مدت سلطه رژيم فاسد كارفرمايان بى فرهنگ ، اين مركز مهم اساسى را در خدمت اسـتـعمارگران قرار داده بودند كه از دستاوردهاى دانشگاهها بخوبى ظاهر مى شود كه جز معدودى متعهد و مؤ من كه على رغم خواست دانشگاهها در خدمت كـشـور و اسـلام بـودنـد، ديگران جز ضرر و زيان چيزى براى كشور ما بار نياوردند و ادامه اين فاجعه ، كه مع الاسف خواسته بعضى از گروههاى وابـسـتـه بـه اجانب است ، ضربه اى مهلك به انقلاب اسلامى و جمهورى اسلامى وارد خواهد كرد و تسامح در اين امر حياتى ، خيانت عظيم بر اسلام و كـشـور اسـلامـى اسـت . بـر ايـن اسـاس بـه حـضـرات آقـايـان مـحـترم محمد جواد باهنر، مهدى ربانى املشى ، حسن حبيبى - عبد الكريم سروش ، شمس آل احـمـد، جـلال الديـن فـارسـى ، عـلى شـريـعـتـمـدارى مـسـئوليـت داده مـى شـود تـا سـتـادى تشكيل دهند و از افراد صاحب نظر متعهد، از بين اساتيد مسلمان و كاركنان متعهد و دانشجويان متعهد باايمان ، و ديگر قشرهاى تحصيلكرده متعهد و مؤ من بـه جـمـهـورى اسـلامـى دعوت نمايند تا شورايى تشكيل دهند و براى برنامه ريزى رشته هاى مختلف و خط مشى فرهنگى آينده دانشگاهها بر اساس فرهنگ اسلامى و انتخاب و آمده سازى اساتيد شايسته متعهد و آگاه و ديگر امور مربوط به انقلاب آموزشى اسلامى اقدام نمايند.
بـديـهى است بر اساس مطالب فوق ، دبيرستانها و ديگر مراكز آموزشى كه در رژيم سابق با آموزش و پرورشى انحرافى و استعمارى اداره مى شد، تحت رسيدگى دقيق قرار مى گيرد تا فرزندان عزيزم از آسيب و انحراف مصون گردند...
پـس از تـعـطـيلى دانشگاهها و تشكيل ستاد انقلاب فرهنگى برخى اشخاص و گروههاى سياسى به سمپاشى عليه اين كار پرداخته و تلاش نمودند بـا جـو سـازى و تـحـت فـشـار قـرار دادن مـسـئوليـن نـظـام ، نـگـذارنـد كـار اصـلاح و تحول فرهنگى دانشگاهها روال عادى خود را طى كند.
امام (ره ) در پيام نوروزى سال 1360، از ستاد انقلاب فرهنگى خواستند كه در بازشدن دانشگاهها تسريع نمايد.
با بازگشايى دانشگاهها فعاليت ستاد انقلاب فرهنگى ادامه يافت و ضرورت توسعه و تعميق كار اين ستاد - از نظر كمى و كيفى - ايجاب كرد كه در نـوزدهـم آذر 1364 امـام (ره )، رؤ سـاى سـه قـوه و تـعـداد ديگرى از مسئولين امور و انديشمندان فرهنگى كشور را به جمع اعضاى آن بيفزايند و بدين ترتيب ستاد انقلاب فرهنگى پس از حدود 5 سال فعاليت ، با تركيب زير تحت عنوان شوراى عالى انقلاب فرهنگى فعاليت خود را آغاز كرد.
1- حضرت آيه الله خامنه اى رياست جمهور وقت به عنوان رئيس ‍ شورا
2- آيه الله رفسنجانى رياست مجلس شوراى اسلامى به عنوان نايب رئيس ‍ شورا
3- آيه الله موسوى اردبيلى رياست ديوان عالى و شوراى عالى قضايى كشور.
4- آيه الله مهدوى كنى دبير جامعه روحانيت مبارز و رئيس دانشگاه امام صادق (عليه السلام ).
5- آقاى مهندس مير حسين موسوى نخست وزير.
6- حجت الاسلام و المسلمين محمد خاتمى وزير فرهنگ و ارشاد اسلامى .
7- دكتر ايرج فاضل وزير فرهنگ و آموزش عالى .
8- سيد كاظم اكرمى وزير فرهنگ و آموزش عالى .
9- دكتر عبد الكريم سروش استاديار.
10- دكتر سيد محمد رضا هاشمى گلپايگانى دانشيار.
11- دكتر مصطفى معين استاديار.
12- دكتر رضا داورى استاد دانشگاه .
13- دكتر احمد احمدى استاديار.
14- دكتر على شريعتمدارى استاد دانشگاه .
15- دكتر نصر الله پورجوادى استاديار.
16- آقاى محمد رحمتى دانشجوى رشته عمران .
17- مهندس صادق واعظ زاده .
در اولين مرحله از كار شوراى عالى انقلاب فرهنگى ، اهداف عمده و وظايف اين شورا به شرح زير تدوين و به تصويب اعضا رسيد.
اهداف
1- گسترش و نفوذ فرهنگ اسلامى در شئون جامعه و تقويت انقلاب فرهنگى و اعتلاى فرهنگ عمومى
2- تزكيه محيطهاى علمى و فرهنگى از افكار مادى و نقى مظاهر و آثار غربزدگى از فضاى فرهنگى جامعه .
3- تحول دانشگاهها و مدارس و مراكز فرهنگى و هنرى بر اساس فرهنگ صحيح اسلامى ...
4- تـعـمـيـم سـواد و تـقـويـت سـطـح روح تـفـكـر و عـلم آمـوزى و تـحـقـيـق و اسـتـفـاده از دسـتـاوردهـا و تـجـارب مـفـيـد دانـش بـشـرى بـراى نيل به استقلال علمى و فرهنگى .
5- حفظ و احيا و معرفى آثار و مآثر اسلامى و ملى .
6- نـشـر افـكـار و آثـار فـرهـنـگـى انـقـلاب اسـلامـى و ايـجـاد و تـحـكـيـم روابـط فـرهـنـگـى بـا كـشـورهـاى ديـگـر، بـويـژه بـا ملل اسلامى .
وظايف
وظايف مصوب هم 10 بند دارد كه خلاصه آنها بشرح ذيل است .
- تدوين اصول سياست فرهنگى نظام جمهورى اسلامى و تعيين اهداف و جهت برنامه هاى فرهنگى و آموزش و پژوهشى و علمى .
- تعيين مراجع براى طرح و تدوين برنامه هاى فرهنگى و آموزشى و علمى و تحقيقاتى .
- تصويب آئين نامه هاى مهم و اساسى مراكز علمى و فرهنگى ، آموزشى و پژوهشى كشور.
- تصويب ضوابط تاءسيس مؤ سسه ها و مراكز علمى و فرهنگى و تحقيقاتى و فرهنگستانها و دانشگاهها و مراكز آموزش عالى .
- تهيه طرح و تدوين آئين نامه ها براى ايجاد زمينه هاى لازم جهت بسيج و مشاركت همه جانبه مردم .
- تدوين ضوابط براى گزينش استادان و معلمان دانشگاهها و مراكز آموزشى .
- نظارت بر كليه مصوبات شوراى عالى انقلاب فرهنگى .
- تاءييد نامزدهايى كه وزير فرهنگ و آموزش عالى به عنوان رئيس ‍ دانشگاهها و مراكز آموزش عالى به شورا پيشنهاد مى نمايد.
- تدوين ضوابط و اصول كلى و سياستهاى مربوط به توسعه روابط علمى و فرهنگى با كشورهاى ديگر.
- نظارت بر امور كتابهاى درسى