مناسبت های وفات «جمال الدين خوانساری» (1125ق)
وفات جمال الدين خوانساری؛ از علمای بزرگ شیعی (1125ق)جمال الدين فرزند محقق خوانساري معروف به آقاجمال «محقق خوانساري» يکي از بزرگترين علماي شيعه در قرن دوازدهم هجري است. وي در بيت علم و حکمت، نشو و نما نمود و سنوات عمر خود را در اصفهان سپري نمود. آقاجمال از محضر پدر دانشمند خويش و محقق سبزواري و ديگر اساتيد اصفهان به کمالات علمي نائل آمد. وي در علم کلام، منطق، فلسفه، حکمت، فقه، اصول، تفسير و... پس از پدر، يگانه عصر خويش گشت؛ معظمله نيز به محقق خوانساري معروف است و با مدقق شيرواني معاصر و در يک ترازو. آقاجمال را برادري عالم و فاضل به نام رضي الدين محمد بود که با برادر در دروس علمي شريک بودند؛ هرچند شهرت آقاجمال از آقارضي بيشتر گشت.
علامه خوانساري صاحب روضات مينويسد: آقاجمال در روزگار خود رياست تدريس را به عهده داشت و از برکات انفاسش گروهي از فضلا و اعيان به عاليترين مقامات علمي نائل آمدند. او دانشمندي ظريف، خوش طبع، نيکوچهره، جليل القدر و با انديشه متنفذ و بزرگوار بود و آني از اشتغال به علم غافل نبود... محصلين خويش را به درس مدام تشويق مينمود و ببه آنها ميگفت عزيزان من بدانيد در سايه پشتکار و اشتغال به تحصيل، شما از آقاجمال کمتر نيستيد. معاصرش شيخ حر عاملي در کتاب امل او را به عنوان حکيمي دانشمند و فقيهي فاضل ستوده و محدث نوري و محدث قمي نيز در آثار خود به دنبال جمال معنوياش رفته اند.
آقاجمال شرحي بر "شفا" و "اشارات" ابن سينا نوشت و "شرايع"، "معالم"، "شرح لمعه"، "تهذيب" و "مختصرالاصول" را نيز حاشيه زد و شرحي فارسي بر "مفتاح الفلاح" در ادعيه زد. آقاجمال، قرآن مجيد و صحيفه سجاديه را ترجمه نمود و شرحي نيز بر غرر و درر آمدي زد. آقاجمال حاشيه اي بر من لا يحضره الفقيه نيز نوشت و فصول مختار سيدمرتضي را ترجمه نمود و در اصول دين (و امامت نيز) کتابي مفيد به رشته تحرير درآورد.
آقاجمال دانشمندي خوش ذوق، پرحافظه، خوش محضر و عالمي حاضرجواب بود. در فکاهيات و مطائبه کم نظير بود. هيچگاه سخن يا مزاح کسي را به خانه نبرد. آقاجمال الدين خوانساري اين دانشمند نيکو صورت و نيکو سيرت در بيست و ششم رمضان المبارک سال ۱۱۲۵ هجري قمري به حضور مولايش شتافت. قبر او در تکيه خوانساري در تخت فولاد اصفهان واقع گرديده است.