روز بزرگداشت عمر خیام
تاریخ وقوع: 28 اردیبهشت
28 ارديبهشت در جمهوري اسلامي ايران به عنوان روز بزرگداشت دانشمند شهير ايراني، حكيم عمر خيام نيشابوري نامگذاري شده است. ما نيز در اين مقال به شرح مختصري از زندگي اين حكيم و شاعر برجسته ميپردازيم. ابوالفتح عمر بن ابراهيم خيام نيشابوري، فيلسوف، رياضيدان، منجم، پزشك، شاعر و نويسنده بزرگ ايران، در اواخر قرن پنجم و اوايل قرن ششم هجري زندگي ميكرده است. ولادتش در حدود سالهاي 417 الي 440 قمري در نيشابور اتفاق افتاد. خيام از شخصيتهاي تاريخي است كه در باب او داستانهاي مجعول بسياري ساختهاند و همين افسانه سازي سبب شده است كه در باب احوال و اقوال او اتفاق نظري بين پژوهندگان وي نباشد. شهرت خيام در دوران زندگي او بيشتر در حكمت، طب، نجوم و رياضيات بود، ليكن امروز او را در جهان بيشتر به سبب رباعيات فلسفي لطيفش ميشناسند. اين رباعيها بسيار ساده و دور از تصنع و تكلفاند و با اين حال مقرون به كمال فصاحت و بلاغت و شامل معاني عالي در الفاظ موجز و استوار است. خيام در رياضيات چند اثر معروف دارد كه كتاب جبر و مقابله از همه مشهورتر است. همچنين او مأمور اصلاح تقويم ايراني شد و نيز رصدخانهاي را تأسيس كرد. وفات خيام را در حدود سال 515 الي 525 ق گفته اند. آرامگاه حكيم عمر خيام نيشابوري در نيشابور در جوار امامزاده محمد محروق نيشابور، ميعادگاه ادب دوستان و علاقمندان زبان و ادبيات پارسي است.
منبع